1. Hoàn cảnh ra đời của Đảng cộng sản Việt Nam
- Năm 1929, phong trào dân tộc dân chủ ngày càng phát triển, kết thành làn sóng mạnh mẽ. Đặc biệt sự phát triển của phong trào cách mạng quá khả năng lãnh đạo của các tổ chức cách mạng. Đặc biệt sự xuất hiện các tổ chức cộng sản bao gồm”
+ Đông Dương Cộng sản Đảng:
Tháng 03/1929, một số hội viên tiên tiến của Hội Việt Nam cách mạng thanh niên ở Bắc Kỳ họp tại số nhà 5Đ, phố Hàm Long, lập ra chi bộ cộng sản đầu tiên tại Việt Nam bao gồm 07 Đảng viên mở cuộc vận động lập Đảng cộng sản.
Từ ngày 01 – 09/05/1929, tại Đại hội lần thứ nhất của Hội Việt Nam cách mạng thanh niên tại Hương Cảng, đoàn đại biểu Bắc Kỳ đặt vấn đề thành lập Đảng Cộng sản song không được chấp nhận nên bỏ về nước.
Ngày 17/06/1929 đại biểu cộng sản miền Bắc họp tại nhà số 312, phố Khâm Thiên quyết định thành lập Đông Dương cộng sản Đảng, thông qua Tuyên ngôn, điều lệ Đảng ra báo Búa Liềm, cử ra Ban chấp hành trung ương Đảng.
+ An nam Cộng sản Đảng:
Tháng 08/1929 những cán bộ tiên tiến trong Tổng bộ và kỳ bộ Việt Nam cách mạng thanh niên ở Nam kỳ thành lập An Nam cộng sản Đảng, ra tờ báo Đỏ là cơ quan ngôn luận.
+ Đông dương Cộng sản liên đoàn:
Tháng 09/1929 một số Đản viên tiên tiến của Tân Việt đã lập Đông Dương cộng sản liên đoàn.
- Tuy nhiên, sự ra đòi của ba tổ chức cộng sản không tránh khỏi sự phân tán về lực lượng và tổ chức, không thẻ thống nhất về tư tưởng và hành động. Trách nhiệm lịch sử là phải thành lập một Đảng Cộng sản duy nhất, chấm dứt tình trạng chia rẽ phong trào Cộng sản ở Việt Nam.
- Từ ngày 06/01 – 07/02/1930, Hội nghị hợp nhất các tổ chức Cộng sản thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam đã họp ở bán đảo Cửu Long thuộc Hồng Kông dưới sự chủ trì của đồng chí Nguyễn Ái Quốc thay mặt cho Quốc tế Cộng sản.
+ Tham gia hội nghị bao gồm: Trịnh Đình Cửu, Nguyễn Đức Cảnh, Châu Văn Liêm, Nguyễn Thiệu. Hội nghị đã nhất trí thống nhất các tổ chức cộng sản thành lập một đảng, lấy tên Đảng Cộng sản Việt Nam.
+ Hội nghị đã thông qua các văn kiện bao gồm: Chính cương vắt tắt, Sách lược vắn tắt, Chuong trình tớm tắt, Điều lệ vắn tắt của Đảng và Lời kêu gọi của đồng chí Nguyễn Ái Quốc thay mặt Quốc tế Cộng sản và Đảng Cộng sản Việt Nam gửi đến công nhân, nông dân, binh lính, thanh niên, học sinh và tất cả đồng bào bị áp bức, bóc lột nhân dịp thành lập Đảng.
- Chính cương vắt tắt của Đảng và sách lược vắn tắt của Đảng phản ánh nội dung cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng Cộng sản Việt Nam. Hội nghị hợp nhất các tổ chức Cộng sản có ý nghĩa như Đại hội thành lập Đảng. Tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ III của Đảng đã quyết nghị lấy ngày 03/02 dương lịch mỗi năm làm ngày kỷ niệm thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam.
2. Ý nghĩa của việc thành lập Đảng cộng sản Việt Nam:
- Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời với Cương lĩnh chính trị đầu tiên đã mở ra thời kỳ mới cho cách mạng Việt Nam-thời kỳ đấu tranh giành độc lập dân tộc tiến lên chủ nghĩa xã hội. Cương lĩnh đầu tiên của Đảng ra đời đã xác định được những nội dung cơ bản nhất của con đường cách mạng Việt Nam, đáp ứng được những nhu cầu bức thiết của lịch sử và trở thành ngọn cờ tập hợp, đoàn kết thống nhất các tổ chức, cộng sản, các lực lượng cách mạng và toàn thể dân tộc.
- Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời là thành quả của sự kết hợp chủ nghĩa Mác – Lênin với phong trào công nhân và phong trào yêu nước Việt Nam, chứng tỏ giai cấp công nhân Việt Nam đã trưởng thành, đủ sức lãnh đạo cách mạng.
Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời và việc Đảng chủ trương cách mạng Việt Nam là một bộ phận của phong trào cách mạng thế giới, đã tranh thủ được sử dụng hộ to lớn của cách mạng thế giới, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh của thời đại làm nên những thắng lợi vè vang. Đồng thời, đóng góp tích cực vào sự nghiệp đấu tranh vì hòa bình, độc lập dân tộc và tiến bộ của nhân loại trên Thế giới.
- Sự kiện thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam là một bước ngoạt vô cùng quan trọng của lịch sử cách mạng Việt Nam, quyết định sự phát triển của dân tộc, chấm dứt sự khủng hoảng về đường lối và tổ chức lãnh đjao của phong trào yêu nước việt Nam đầu thế kỉ XX.
Đó là kết quả của sự vận động, phát triển và thống nhất phong trào cách mạng trong cả nước, sự chuẩn bị công phu về mọi mặt của Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc và sự đoàn kết nhất trí của những chiến sỹ tiên phong vì lợi ích của giai cấp, của dân tộc.